Apel mieszkańców Bukowna o uratowanie lasu między Bukownem a Olkuszem

Pełna treść:

W związku z powzięciem informacji o decyzji DL-NL.4130.25.2019.PD KB z dnia 18.02.2021 r. Ministra Klimatu i Środowiska wydanej po rozpatrzeniu wniosku Burmistrza Miasta Bukowno z dnia 5 lutego 2019 r. o wyrażenie zgody na przeznaczenie w projekcie „miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Miasta Bukowno część A i C” gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa o łącznej powierzchni 247,7861 ha na cele nieleśne, my obywatele - mieszkańcy Bukowna apelujemy do Radnych Rady Miejskiej - naszych przedstawicieli, o odrzucenie w trakcie glosowania nad projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zmian w zakresie zmiany przeznaczenia gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa na cele nierolnicze i nieleśne – w tym tereny eksploatacji powierzchniowej (PE).

Jak wskazano w dokumencie pn. „Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Bukowno”, opracowanym na zlecenie Urzędu, realizacja projektu planu – eksploatacja powierzchniowa na terenie PE mieć będzie jednoznacznie negatywny wpływ na środowisko i należeć będzie do przedsięwzięć mogących znacząco na nie oddziaływać. Podstawą prawną dla takiej klasyfikacji przedsięwzięć są:

• Przepisy ustawy z dnia 3 października 2008 r. – o dostępie do informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 199, poz.1227, z późn. zm.)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. Nr 213, poz.1397, z późn.zm., tj. Dz. U z dnia 18.01.2016 r. poz.71).

Przeznaczenie terenów pod eksploatację powierzchniową wpływa na powstanie oddziaływań na poszczególne elementy środowiska, w tym może powodować uciążliwości rozumiane jako wszelkie zjawiska wpływające ujemnie na stan otaczającego środowiska, które utrudniają lub pogarszają komfort życia ludzi. W okresie wykonywania prac związanych z eksploatacją powierzchniową ( 73 lata !!! ), na terenie między Bukownem a Olkuszem-Mazańcem mogą powstać następujące obciążenia dla środowiska:

• uszkodzenie i przekształcenie powierzchni ziemi (ok. 20 metrowej głębokości wyrobisko na powierzchni 209 hektarów),
• uszkodzenie i wycinka drzew w lesie pokrywającym powierzchnię złoża (wycięcie 209 hektarów lasu),
• zmiany szaty roślinnej i składu gatunkowego fauny (całkowita likwidacja),
• zmiany w krajobrazie,
• powstawanie odpadów,
• emisja niezorganizowana pyłów mineralnych z wyrobiska,
• emisja niezorganizowana pyłów z nieutwardzonych nawierzchni dróg prowadzących w miejsce prowadzenia eksploatacji,
• emisja zanieczyszczeń związanych ze spalaniem paliwa w środkach transportu i sprzętu pracującego na terenie PE (m.in. tlenki azotu, dwutlenku siarki, tlenku węgla, węglowodorów),
• emisja hałasu powodowana pracą sprzętu oraz zwiększonym ruchem pojazdów na terenie PE (oraz poza nim).

Uciążliwości te będą powstawały na etapie eksploatacji złoża, natomiast po zakończeniu eksploatacji powstaną inne grupy ryzyk, jak m.in. wola rekultywacji tego terenu z wykorzystaniem odpadów, podczas której stopień obciążeń i generowanych ryzyk się zwielokrotni. Z powyższego opracowania („Prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Bukowno”) wynika jednoznacznie, iż działalność eksploatacyjna doprowadzi w konsekwencji do nieodwracalnych zmian w ekosystemie, zdegraduje florę i faunę oraz niekorzystnie wpłynie na zdrowie i życie ludzi żyjących oraz przyszłych pokoleń nie tylko w Bukownie, ale też w okolicy. Zasięg oddziaływania nie jest bliżej określony.

Opracowanie to zlecone przez władze miejskie nie obejmuje jednak wszystkich aspektów związanych z planowaną eksploatacją złóż piasku jak np. degradacja dróg w mieście oraz koszty ekonomiczne związane ze spadkiem cen gruntów i nieruchomości w okolicy.

Potencjalne wpływy, mające rzekomo zasilić budżet miasta, którymi to mami lobbująca za wycinką lasu firma, są tak nikłe, że nie zrekompensują nawet w części kosztów remontów dróg w mieście, które zostaną obciążone ponadnormatywnym obciążeniem setek samochodów ciężarowych przewożących każdorazowo dziesiątki ton piachu. Nie wskazuje również na emisję spalin, pyłu i hałasu w mieście poza obszarem eksploatacji, a także obciążeń powstałych po zakończeniu eksploatacji. Należy również zaznaczyć, że prawdopodobna trasa przejazdów położona jest w linii zabudowy jednorodzinnej, w bezpośrednim sąsiedztwie obiektów turystyczno-rekreacyjnych oraz sportowych.

Zgoda na wycięcie lasu i budowę piaskowni między Olkuszem a Bukownem stoi w zupełnej sprzeczności do Strategii Rozwoju Gminy Bukowno na lata 2016-2022, przyjętej Uchwałą nr XLIV/291/2017 Rady Miejskiej w Bukownie. Jako wizję na rok 2022 podano, że Bukowno „to atrakcyjne i dobrze zarządzane miasto, budujące swą przyszłość w oparciu o gospodarkę opartą na przemyśle i turystyce, wykorzystujące czyste środowisko naturalne. Bukowno to miasto o wysokim poziomie życia i przestrzeni publicznej, dostosowanej do potrzeb mieszkańców – miasto otwarte i gościnne”. Natomiast jako misję samorządu Bukowna określono „osiągnięcie jak najwyższego poziomu zaspokojenia potrzeb mieszkańców oraz stworzenie przyjaznej atmosfery dla wszystkich gości miasta, a w szczególności dla tych, którzy będą chcieli z nim związać swoje życie”. Piaskownia na terenie między Bukownem a Olkuszem zniszczy szanse nie tylko na czyste środowisko naturalne, ale także na zachowanie poziomu życia obecnych mieszkańców i napływ nowych.

Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 roku w Art.74 stanowi, że Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. Zrównoważony rozwój to taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń. Istota rozwoju zrównoważonego polega więc na tym, aby zapewnić zaspokojenie obecnych potrzeb bez ograniczania przyszłym generacjom możliwości rozwoju. Wskazane zostało w Ustawie Zasadniczej również, że ochrona środowiska jest obowiązkiem władz publicznych, które poprzez swoją politykę powinny wspierać działania obywateli na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska.

Bukowno jest od wielu lat objęte presją przemysłu. Od czasu powstania Zakładów Górniczo – Hutniczych Cynku i Ołowiu, mieszkańcy Bukowana byli i są narażeni na zatrucie metalami ciężkimi, wywołującymi szereg schorzeń, szczególnie u dzieci. Nastąpiło skażenie powietrza, gleb i wód związkami cynku, ołowiu, siarki i kadmu. Obecność metali ciężkich spowodowała zaburzenia w funkcjonowaniu ekosystemów wodnych i lądowych, wywołała choroby u miejscowej ludności. Jednocześnie działalność zakładów wpłynęła na deformację terenu. Obecnie dodatkowe zapylenie generuje eksploatacja hałdy odpadów pogórniczych i hutniczych. Ponadto borykają się z uciążliwym odorem emitowanym przez wysypisko śmieci i sortownię odpadów ZGK „Bolesław”. Wzmożony ruch samochodów ciężarowych (głównie śmieciarek) do zakładu ZGK „Bolesław”, szczególnie na ulicy Poprzecznej powoduje uciążliwości w formie wibracji, smrodu spalin oraz hałasu.

Działalność wydobywcza doprowadziła do degradacji znacznych areałów; zespół dawnych piaskowni na południe od Bukowna (Bór) liczy blisko 15 km2, zajmując prawie ¼ ogólnej powierzchni gminy. Zaprzestanie eksploatacji i prowadzone od szeregu lat próby zalesienia nie naprawią jednak zaistniałych zmian w rzeźbie terenu, w krajobrazie i całym ekosystemie. Pozostały rozległe, głębokie nawet do 20 m niecki, pomiędzy którymi biegnie droga z Bukowna do Boru Biskupiego, przypominając o dawnym poziomie terenu. Przyroda w dawnej formie nie odrodziła się do dziś.

Tylko las jest w stanie „bezkosztowo” i skutecznie filtrować zanieczyszczone powietrze:
drzewa są swoistym filtrem, doskonale pochłaniają i neutralizują substancje toksyczne, takie jak: dwutlenek węgla, dwutlenek siarki oraz metale ciężkie (ołów, kadm, miedź, cynk);
jeden hektar lasu zatrzymuje rocznie od 30 do 65 ton pyłów (tyle emituje do atmosfery 1000-2000 sztuk domowych kotłów CO opalanych węglem);
jeden hektar lasu w ciągu 24 godzin wytwarza około 700 kilogramów tlenu - zaspokaja to dobowe zapotrzebowanie 2500 osób;
jeden hektar lasu sosnowego pochłania rocznie 150-200 ton dwutlenku węgla;
oddziaływanie transpiracyjne jednego drzewa w ciągu roku, powodujące ochładzanie atmosfery, można porównać do 10 pracujących non stop klimatyzatorów;
jeden hektar lasu może zatrzymać a następnie stopniowo oddać środowisku w okresie suszy 50 m3 wody;
obecność drzew wpływa pozytywnie na lokalny klimat, co pomaga zaoszczędzić od 20 do 50 proc. energii potrzebnej do ogrzewania.
Co istotne, dane te dotyczą drzew wysokich. Ich wycinki nie rekompensują nowe nasadzenia! Marszałek Województwa Małopolskiego w opinii z dnia 7 marca 2019 r., znak: RO-V.7151.2.6.2019. do wniosku Burmistrza Miasta Bukowno z dnia 5 lutego 2019 r. nie wyraził zgody na zmianę przeznaczenia gruntów leśnych w stosunku do terenów, przeznaczonych pod tereny eksploatacji powierzchniowej, gdyż tereny te zaliczane są do kategorii lasów ochronnych , podlegających szczególnej ochronie. Marszałek zaznaczył, iż gmina dysponuje już terenami przeznaczonymi pod eksploatację, ujętymi w dotychczas obowiązującym miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, które zostały już wyłączone z produkcji leśnej pod ten cel.

Ponadto ważne względy społeczne, na które powołuje się gmina zostały przedstawione bardzo ogólnikowo. Nie znalazł również uzasadnienia, w jaki sposób umożliwienie eksploatacji wpłynie na zatrudnienie oraz sytuację ekonomiczną gminy. Wnioskodawca nie wykazał też, że umożliwienie eksploatacji będzie miało wpływ na rozwój większej liczby firm w inny sposób powiązanych z eksploatacją złóż, ani jaki to będzie miało wpływ na rozwój gospodarczy Gminy Bukowno, a tym samym ważny wzgląd społeczny.

Jeśli Radni Miasta Bukowno przyjmą projekt zmian w zakresie zmiany przeznaczenia gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa na cele nierolnicze i nieleśne -tereny eksploatacji powierzchniowej (PE), to Bukowno - aspirujące do miana miejscowości turystycznej, którą niegdyś było - utraci wszystkie walory a nakłady do tej pory włożone w rozwój bazy noclegowej (Dom Turysty „TRAMP”), rekreacyjno-sportowej (nowoczesny i zmodernizowany kompleks sportowo-rekreacyjny: basen kąpielowy, korty tenisowe, boiska sportowe, stadion, hala MOSiR, sauna, tężnia solankowa, orliki, spływ kajakowy) będą zmarnotrawione.

To ten las na dawnej Pustyni Starczynowskiej jest niezbywalnym elementem krajobrazu, integralną częścią tutejszej urbanistyki i historii. Właśnie tutaj znajduje się zabytkowa kapliczka „Boża Męka”, ufundowana przez lokalnych mieszkańców w 1863 roku, która budzi duże zainteresowanie osób spacerujących po lesie i turystów, jest miejscem odpoczynku, ale także zadumy, refleksji i modlitwy. Ten planowany do wykarczowania las jest siedliskiem zwierząt i rzadkich roślin, przyciąga turystów, rowerzystów, biegaczy, spacerowiczów i grzybiarzy nie tylko z Bukowna, ale też z pobliskich miast i całego Śląska. Znajdują się tutaj szlaki piesze, rowerowe oraz nordic walking. Las integruje, w związku z nim rozwija się poczucie wspólnoty mieszkańców Bukowna oraz odpowiedzialności za przyrodę i Małą Ojczyznę. Ten las to płuca Bukowna .

W związku z powyższym apelujemy do Radnych Rady Miejskiej w Bukownie w imieniu wszystkich, którzy tu żyją, planują swoją, swoich dzieci i wnuków przyszłość, aby zapobiegli apokaliptycznej wizji, która może nam być zgotowana.

FLESZ - Trzy miesiące chorobowego, koniec raju dla symulantów!