Nad górnikami czuwa św. Barbara

Tak jest od zawsze. Górnicy na powitanie mówią "Szczęść Boże", a przechodząc obok wizerunku św. Barbary każdy w pozdrowieniu unosi do góry hełm.

Praca górnika zawsze była niebezpieczna, mimo że technika poszła do przodu. Jednak walka z naturą i nieprzewidziane zdarzenia uczą pokory. Przed wypadkami i śmiercią ma górników chronić właśnie św. Barbara. - Dokumenty historyczne dotyczące tej postaci nie istnieją. Wszystko co o niej wiemy jest formą tradycji i legend, barwnych opowieści dostosowanych do okoliczności i regionów - nie ukrywa Ryszard Gałuszka, były górnik.

Podobizny św. Barbary w formie obrazów, figurek czy kapliczek znajdują się w każdej kopalni. Nie tylko w budynkach administracyjnych, ale też pod ziemią. Tak jest np. w Kopalni "Olkusz-Pomorzany". - Górnik ma zawsze szansę się jej pokłonić - mówi Paweł Grzebinoga, naczelny inżynier kopalni.

Wśród osób pracujących pod ziemią krąży wiele legend i anegdot, w których św. Barbara ratuje ludzi z opresji, tych poważnych i tych bardziej żartobliwych. - Kiedyś górnicy urywali się wcześniej ze zmiany, żeby zająć dobre miejsce w kolejce do wyjazdu z kopalni na powierzchnię. Dozór organizował "łapanki", żeby przerwać ten proceder - opowiada jeden z górników. - I raz stoją tacy górnicy pod szybem, a tu nagle widzą grupę ludzi ubranych na biało. Myśleli, że to łapanka i zaczęli uciekać. Okazało się jednak, że to wycieczka z Japonii. Górnicy uciekają, a Japończycy przerażeni, że coś się dzieje, za nimi! Górnicy najedli się strachu, ale potem dziękowali św. Barbarze, że to nie dozór...

Rozmowa z ks. Przemysławem Kocjanem z parafii św. Maksymiliana w Olkuszu:

- Dlaczego patronką górników jest właśnie św. Barbara?
- Każdy górnik powinien odznaczać się męstwem i hartem, zarówno fizycznym jak i ducha. Taka była św. Barbara. Urodziła się w rodzinie pogańskiej i była prześladowana przez ojca za wiarę. Kobieta nie chciała się jej jednak wyrzec. Ojciec skazał ją za to na męczeńską śmierć. Zginęła "na posterunku", podobnie jak niejeden górnik.

- Czy św. Barbara może uchronić górnika? Pomóc mu przetrwać w ciężkich chwilach pod ziemią?
- Jest na pewno dużym wsparciem, ale dla osób prawdziwie wierzących. Mój dziadek był górnikiem w Zakładach Górniczo--Hutniczych "Bolesław". Pracował pod ziemią, kiedy warunki były naprawdę bardzo trudne. Było ciężko, ale dał radę. Ma dziś 85 lat. Zawsze był wierny wierze ojców. Przekazywał ją dalej, swoim dzieciom i wnukom.

- Czy dziś jest dużo górników tak głęboko wierzących, jak dziadek księdza?
- Wśród osób starszych na pewno są takie osoby. Młodzi nie uczestniczą w mszy, nie chcą nakładać górniczych strojów. Nie utożsamiają się z zawodem górnika. To dla wielu z nich jedynie sposób na zarobienie pieniędzy.

- Św. Barbara jest patronką trudnej górniczej pracy, ale też "dobrej śmierci". Co to jest "dobra śmierć?
- Często modlimy się, żeby Pan Bóg uchronił nas od śmierci nagłej, niespodziewanej. Każdy człowiek musi mieć czas, żeby się na tę śmierć przygotować.

- Ludzie chętnie przychodzą na msze barbórkowe?
- To nie tylko uroczystość dla żyjących górników, ale też dla rodzin tych, którzy zginęli pod ziemią. To dla nich ważny czas wspomnień. Zapraszam do nas w niedzielę o godz. 16.

Obchody - gdzie i kiedy?
ZGH "Bolesław":
* 2 grudnia - msze św. w intencji górników:
godz. 10 w bazylice św. Andrzeja Apostoła w Olkuszu, godz. 12 w polskokatolickim kościele Bożego Ciała w Bolesławiu
* 3 grudnia - od godz. 13 składanie kwiatów pod figurami św. Barbary na cechowni rejonu Olkusz, potem rejonu Pomorzany
* 4 grudnia - uroczysta akademia w byłej cechowni rejonu Bukowno (godz. 14)
* Karczmy piwne odbywać się będą 1, 4, 8 i 14 grudnia o godz. 16 w MOSiR w Bukownie
ZG "Janina":
* 4 grudnia - godz. 9 msza św. w kościele św. Barbary w Libiążu; potem akademia dla ZG "Janina" i "Sobieski"
* Karczmy piwne odbywać się będą 8 i 15 grudnia o godz. 17 w stołówce ZG "Janina"
* 26 stycznia - godz. 17 Babski Comber, stołówka ZG "Janina"