Wolbrom. Mieszkańcy i władze miasta upamiętnili bestialsko zamordowanych Żydów. 80. rocznica Aktion Reinhardt. ZDJĘCIA

Początki osadnictwa żydowskiego w Wolbromiu datuje się na koniec XVII wieku. Szacuje się, że do wybuchu drugiej wojny światowej miasto zamieszkiwało około pięć tysięcy Żydów.

Kres ich historii położyła wojna. Do Wolbromia Niemcy weszli 4 września 1939 roku. Prześladowania ludności żydowskiej zaczęto od nakazu noszenia opasek, zakazu opuszczania miasta i przymusowej pracy na przykład przy kopaniu okopów w okolicznych lasach.

Jesienią 1941 roku założono w Wolbromiu getto, którego Żydzi nie mogli opuszczać pod karą śmieci. Wewnątrz uwięziono około osiem tysięcy osób. Jego likwidacja ruszyła we wrześniu 1942 roku. Wówczas policja niemiecka oraz Ukraińcy wyprowadzili wszystkich Żydów z miasta na tereny za stacją kolejową. Po dwóch dniach oczekiwania w upale, bez wody do picia zostali oni załadowani do wagonów i wywiezieni do obozu śmierci w Bełżcu.

Na postojach Niemcy wyrzucali ciała osób, które udusiły się w wagonach. Miejscem kaźni wolbromskich Żydów był także leśny wąwóz obok osiedla XX-lecia gdzie Hitlerowcy uśmiercili 600 mężczyzn, kobiet i dzieci. Ich nagie ciała przewieziono furmankami na miejsce zbiorowych mogił przy ulicy Skalskiej.

Miejscem egzekucji był także cmentarz żydowski. Do końca 1944 roku zastrzelono tam 200 osób. Wojnę przeżyło zaledwie 300 wolbromskich Żydów, którzy w większości wyemigrowali.

Z okazji 80. Rocznicy wymordowania wolbromskich Żydów w mieście odbyły się uroczystości upamiętniające. Zorganizował je krakowski oddział IPN.

Obchody rozpoczęły się w lesie obok mogił ofiar Holokaustu. Po okolicznościowych przemówieniach, uczestnicy oddali hołd ponad 800 ofiarom. Złożone zostały wiązanki kwiatów oraz znicze. Zgodnie z tradycją żydowska obok wieńca położono także kamienie.

Później uczestnicy uroczystości przeszli na pobliski Kirkut, gdzie pod pomnikiem upamiętniającym śmierć Żydów z Wolbromia. Na miejscu Paweł Grabiec z gminy żydowskiej odmówił msze za zmarłych, a delegacje złożyły wiązanki kwiatów.

W późniejszym etapie ceremonii organizatorzy udali się do Domu kultury, gdzie obejrzeli film dokumentalny pod tytułem „Aktion Reinhard w dystrykcie krakowskim” przygotowany przez oddział IPN w Krakowie. Uczestnicy zostali zaproszeni również do obejrzenia wystawy pod nazwą” Aktion Reinhard 1942-1943”.

Francuzom nie opłaca się pracować