Na zamku w Rabsztynie znaleziono kamienną tralkę z XVI wieku

Od dwóch miesięcy, na zlecenie władz miasta, trwa realizacja projektu „Zagospodarowanie ruin zamku w Rabsztynie w Gminie Olkusz - stworzenie nowego produktu turystycznego”. Jego efektem będzie budowa pawilonu podziemnego z funkcją obsługi ruchu turystycznego, węzłem sanitarnym i kawiarnią dla zwiedzających oraz zagospodarowanie terenu wewnątrz i na zewnątrz murów zamkowych.

Obecnie trwają badania archeologiczne w zasypisku części piwnic pomiędzy północną ścianą pałacu, a poprzeczną ścianą, przy której znajdowała się klatka schodowa. Na razie badania nie przyniosły jakichś spektakularnych odkryć, gdyż archeolodzy zbadali jedynie warstwę współczesną zasypiska. W trakcie prac odkryto częściowo mur pałacu od strony dziedzińca. Okazało się, że mur jest mocno uszkodzony i konieczne będzie jego częściowe rozebranie. Odsłonięto także, zasypane dotąd gruzem, fragmenty poprzecznej ściany z klatką schodową.

Ponieważ okazało się, że mury są uszkodzone, z racji na bezpieczeństwo pracujących tam osób, jak i samej budowli, konieczne jest wykonanie prac zabezpieczających. Można tylko mieć nadzieję, że dalsze badania archeologiczne przyniosą ciekawe znaleziska. Przed zniszczeniem zamku podczas Potopu szwedzkiego starostą rabsztyńskim był bogaty magnat, kanclerz wielki koronny Stefan Koryciński herbu Topór. Można zatem przypuszczać, że wystrój pałacu także był bogaty. Może podczas badań archeologicznych uda się natrafić na jego pozostałości. Już teraz z zasypiska wyciągnięto kolejne elementy detali architektonicznych, m.in. wykonaną ze zlepieńca parczewskiego kamienną tralkę, prawdopodobnie z krużganka. Jest datowana na XVI wiek.

Jeśli pozwolą warunki atmosferyczne, to do końca tego roku planowane jest zakończenie badań archeologicznych i odgruzowanie tej części piwnic, następnie wykonanie betonowej płyty dennej oraz muru oporowego, który będzie stanowił zabezpieczenie konstrukcyjne pomiędzy poziomem części pałacowej, a poziomem dziedzińca zamku dolnego. Następnym etapem będzie wykonanie żelbetowej płyty przykrywającej przyziemie pałacu.

Kolejne, zaplanowane na przyszły rok prace będą obejmowały wykonanie stalowych schodów łączących poziom patio i taras nad pawilonem. W południowo-wschodnim murze piwnic pałacu zostanie wykonane przebicie w celu udostępnienia piwnicy, znajdującej się pod bramą zamku. Ponadto, planowane jest wykonanie zabezpieczeń i konserwacji murów tej części pałacu wraz z zabezpieczeniem otworów okiennych. Wzdłuż wschodniej ściany pałacu zostanie wybudowany

trójkątny stalowy taras, wsparty na istniejących ścianach. Na dziedzińcu powstanie niewielka modułowa scena, na której będą organizowane koncerty oraz spektakle.

W ramach inwestycji konieczne będzie wykonanie instalacji wodno-kanalizacyjnej wraz z budową szamba poza murami zamku, instalacji wentylacyjnej, grzewczej i elektrycznej. Projekt przewiduje również wykonanie stolarki okiennej i drzwiowej oraz przeprowadzenie prac wykończeniowych w pawilonie, gdzie zostaną wykonane posadzki, tynki, podwieszane sufity oraz położone płytki ceramiczne.

W podziemnym pawilonie zostaną zlokalizowane obiekty służące obsłudze ruchu turystycznego, czyli informacja turystyczna i kasa biletowa, a także węzeł sanitarny z toaletami i kawiarnia dla zwiedzających. Na dziedzińcu powstanie strefa rekreacyjna ze sceną i trawiaste tarasy.

Warto dodać, że w ramach projektu część zamku zostanie przystosowana dla potrzeb osób niepełnosprawnych, m.in. zostaną usunięte progi, co umożliwi samodzielny wjazd osób na wózkach inwalidzkich na dziedziniec zamku dolnego, poza tym jedna z toalet w podziemnym pawilonie będzie przystosowana dla osób niepełnosprawnych.

Przeprowadzenie tych prac pozwoli zamknąć zasadniczy zakres robót budowlanych, koniecznych do udostępnienia całości zamku zwiedzającym. Planowany termin zakończenia inwestycji to 30 października 2020 roku. Na realizację tego ambitnego zadania władze Olkusza pozyskały dofinansowanie w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014 – 2020, 11 Oś 6 Dziedzictwo regionalne, Działanie 6.3 Rozwój wewnętrznych potencjałów regionu Poddziałanie 6.3.1 Rozwój lokalnych zasobów subregionów – z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Umowę na dofinansowanie Gmina Olkusz podpisała 17 stycznia 2019 roku. Wartość projektu: 3 114 883,65 zł, z czego 1 709 387,32 pokryje unijne dofinansowanie.

Na terenie zamku zakończyły się już, prowadzone w ramach innego projektu, prace polegające na zabezpieczeniu konstrukcyjnym murów pomiędzy bramą i skałą, na której wznosi się zamek górny, a także samego ostańca skalnego.

WIDEO: Krótki wywiad