Krzywopłoty - mała wieś z wielką historią

- Krzywopłoty mają bardzo bogatą historię. Żal by był, gdyby ona nie przetrwała - mówi Alina Kuśmierska, sołtys Krzywopłot, która wpadła na pomysł wydania książki "100 lat Krzywopłot w pamięci mieszkańców".

"Przed II wojną światową wielu mieszkańców Krzywopłot zaczęło trudnić się produkcją oraz handlem powrozami. Wspomina się, że pierwszym powroźnikiem był Wojnowski z Gór Bydlińskich, a następnie wielu mieszkańców Krzywopłot". - To dzięki temu mieszkańcom wsi nawet nieźle się powodziło - mówi sołtys. Z powrozów robiono sznurki do bielizny, liny do statków, wycieraczki. Ludzie pracowali po domach, potem w dużych zakładach. Szło to na coraz większą skalę. Nadal w wielu domach są maszyny do kręcenia powrozów. - Zwykle są już tylko pamiątką. Jeśli ktoś je wykorzystuje, montuje do nich silnik. Dawniej wszystko robiło się ręcznie - mówi pani Alina. Zwraca uwagę, że dziś młodzi ludzie często nawet nie wiedzą, do czego używa się tej maszyny.

Niewiele osób też pamięta, że kiedy nie było światła elektrycznego, mieszkańcy mieli warty. - Była tradycja, że dwóch sąsiadów brało ordynaczkę, czyli rzeźbiony, powyginany kij, z którym chodziło się od domu do domu. I tak od godz. 22 do rana. Następnego dnia kolejnych dwóch sąsiadów. Nie lubiłam, jak mój tata chodził na te nocne czuwania - wspomina nasz rozmówczyni. Lubiła za to grać w tzw. koble - podrzucanie i łapanie kamyków oraz łapać chrząszcze do butelki wieczorem po zachodzie słońca. Dzieci dawały potem owady kurczętom.

"Do dnia dzisiejszego w centralnej części wsi stoi ponad 100-letni dom, w którym niegdyś mieszkał Stefan Grzanka z żoną Bronisławą i dziećmi. Dzisiaj opuszczony i zamknięty, a jakby czas się w nim zatrzymał. Piec, niegdyś pachnący domowym chlebem. W rogu łóżko nakryte starą ozdobną narzutą, obok wielka skrzynia, a kawałek dalej szafa (...)". Nazwa Krzywopłoty głównie kojarzona jest z bitwą, która rozegrała się między 17 a 19 listopada 1914 r. między Krzywo- płotami, Bydlinem i Załężem.

"Starsi mieszkańcy powiadają, że w 1937 r. wykupiono w Krzywopłotach prywatny teren pod budowę muzeum. W Krzywopłotach miały stać armaty skierowane na wzgórze Święty Krzyż, a w odrestaurowanych ruinach zamku reszta muzealnych eksponatów. Niestety, wybuchła wojna, a po niej nie można było już o tym mówić".
- Wspomnień jest mnóstwo. I dużo jeszcze niewykorzystanych zdjęć. Drugie tyle można by było napisać - mówi sołtys Krzywopłot. Książka początkowo miała mieć 40 stron. Będzie miała 90, ale mogłoby ich być nawet 200.
Alina Kuśmierska pomyślała, że przy okazji rocznicy pasowałoby coś zostawić, żeby następne pokolenia pamiętały o historii. A że tablice upamiętniające działania wojenne na tym terenie już są, zrekonstruowana gawra wojskowa też jest, no i są organizowane obchody bitwy, postanowiła zebrać wspomnienia mieszkańców. Nie było trudno, bo ogromną ilość materiałów już miała, kiedy przygotowywała we wsi rekonstrukcję bitwy.

- Spotkało się to z ogromnym zainteresowaniem. Dzieci zaczęły się interesować historią. Wcześniej niewiele osób wiedziało, co znaczy w ogóle słowo "rekonstrukcja" - wspomina sołtys. Poszła więc za ciosem i się udało. Teraz co chwilę dzwoni ktoś i pyta, kiedy książka wreszcie się ukaże. Jest w druku. Możliwe, że będzie gotowa jeszcze przed świętami.

O Krzywopłotach:
* Malownicza miejscowość leżąca w samym sercu Jury Krakowsko-Częstochowskiej, nieco w kotlinie, otoczona wzgórzami. Niewielka miejscowość z wielką historią.
* Zdaniem archeologów nazwa wsi może mieć związek z istnieniem na tych terenach założenia obronnego, którym mogła być wczesnośredniowieczna przesieka.
* Rodowód Krzywopłot sięga średniowiecza. Już z 1403 r. pochodzi wzmianka o królewskiej wsi Krzywopłoty. W 1570 r. przebiegał przez wieś ważny szlak handlowy z Krakowa na Śląsk oraz w kierunku Wielkopolski. W 1790 r. było tu 30 domów. Wg spisu z 1827 r. wieś zamieszkiwało 171 ludzi, zaś dane z początku XX wieku mówią o 75 domostwach. Dziś w Krzywopłotach mieszka 546 osób.