Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Kraków pożegnał Krzysztofa Pendereckiego. "Wyzwoloną nutą napisał wolną Polskę"

Julia Kalęba
Julia Kalęba
Anna Piątkowska
Anna Piątkowska
W Krakowie odbyły się uroczystości pogrzebowe Krzysztofa Pendereckiego. Z bazyliki św. Floriana, gdzie była tymczasowo złożona urna, kondukt z prochami kompozytora przeszedł Drogą Królewską do kościoła Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Tam w kryptach Panteonu Narodowego zostały złożone prochy Krzysztofa Pendereckiego. Uroczystość miała charakter państwowy. - Są w historii światowej kultury ludzie niezwykli, zapisani na wieki na kartach historii świata i jego kultury. Z całą pewnością dzisiaj na to miejsce wiecznego spoczynku odprowadzamy właśnie takiego wielkiego człowieka - mówił prezydent Andrzej Duda. - Profesor uczył nas wszystkich, że muzyka jest mową dźwięków, mową, która porusza i uczy, zmieniając na lepsze życie człowieka. Ona bowiem, a więc także jego muzyka, wciąż nas wzywa nie tylko do odbudowywania tak bardzo potrzaskanej przez kataklizmy również naszego wieku metafizycznej przestrzeni człowieka, ale i do nadziei, której źródłem jest żywa wiara w tego, który dla nas umarł i zmartwychwstał - podkreślił podczas homilii prymas Polski abp Wojciech Polak.

Pandemia spowodowała, że dopiero dziś możemy oddać należny hołd i złożyć na miejscu wiecznego spoczynku prochy śp. Krzysztofa Pendereckiego. Ból i niepokój wywołany barbarzyńską wojną na Ukrainie przywodzi nam na pamięć wskazanie pana profesora związane z jego monumentalnym dziełem, "Pasją według św. Łukasza". Profesor, jak sam mówił, sięgnął po archetyp Pasji, by wypowiedzieć nie tylko mękę i śmierć Chrystusa, ale i okrucieństwo naszego wieku - mówił podczas uroczystej mszy w kościele Piotra i Pawła w Krakowie prymas Polski abp Wojciech Polak.

Krzysztof Penderecki zmarł 29 marca 2020 roku. Ze względu na ograniczenia związane z pandemią, a także z powodów rodzinnych, przeniesienie prochów kompozytora zostało przełożone na drugą rocznicę jego śmierci. Zgodnie z tradycją, do czasu pogrzebu, urna z prochami artysty była tymczasowo złożona w krypcie bazyliki św. Floriana. To tam, wystawieniem urny, rozpoczęły się we wtorek 29 marca, dwa lata po śmierci kompozytora, uroczystości pogrzebowe. W kościele wystąpiły krakowskie zespoły związane z Krzysztofem Pendereckim: Chór Filharmonii Krakowskiej oraz Chór Polskiego Radia.

Z bazyliki św. Floriana kondukt żałobny przeszedł ulicami Krakowa. Krakowianie żegnali Krzysztofa Pendereckiego na trasie Drogi Królewskiej od ul. Floriańskiej, przez Rynek Główny, ul. Grodzką, aż do kościoła Świętych Apostołów Piotra i Pawła, gdzie odbyła się msza pogrzebowa. W uroczystości wzięli udział, m.in. prezydent RP Andrzej Duda, minister kultury Piotr Gliński, były prezydent Aleksander Kwaśniewski z żoną, a także przedstawiciele władz lokalnych oraz instytucji i środowisk artystycznych.

- Jaki człowiekiem trzeba być, jaką duszę trzeba mieć, żeby zostać poproszonym o napisanie dzieła na trzytysięczną rocznicę istnienia Jerozolimy? Kim trzeba było być – nie tylko jakim artystą, nie tylko jakim wirtuozem jako kompozytor, ale jakim trzeba było być człowiekiem, żeby oddać trzy tysiące lat takiego miasta? Wielkim zaszczytem dla nas jako narodu jest i było to, że został poproszony właśnie on, nasz rodak, profesor Krzysztof Penderecki – podkreślał w mowie wygłoszonej podczas uroczystości prezydent Andrzej Duda. - Są w historii światowej kultury ludzie niezwykli, zapisani na wieki na kartach historii świata i jego kultury. Z całą pewnością dzisiaj na to miejsce wiecznego spoczynku odprowadzamy właśnie takiego wielkiego człowieka.

Kraków pożegnał Krzysztofa Pendereckiego.
Anna Kaczmarz / Polska Press

Prezydent Andrzej Duda podkreślił znaczenie Krzysztofa Pendereckiego dla Krakowa, Polski i świata.

- Cyprian Kamil Norwid powiedział o Chopinie "Sercem Polak, a talentem świata obywatel" – mówił prezydent Andrzej Duda. - Wiemy wszyscy, że mógł mieszkać wszędzie. Gdyby prof. Krzysztof Penderecki wybrał inne miejsce na życie, to każde miejsce na świecie zyskałoby na znaczeniu i prestiżu przez to, że on tam zamieszkał. Tym bardziej ważne jest dla nas, że wybrał Polskę, Kraków, Lusławice, tę ziemię, z którą nie umiał się rozstać.

O znaczeniu i związkach Krzysztofa Pendereckiego z Krakowem mówił także prezydent miasta Jacek Majchrowski, przypominając zaangażowanie kompozytora w działalność krakowskich instytucji kultury, m.in. Filharmonii Krakowskiej, Teatru Groteska czy Piwnicy Pod Baranami, której działalność wraz z Piotrem Skrzyneckim zainicjował.

- Był obywatelem świata. Ale był także podwójnym obywatelem Krakowa - rzeczywistym i honorowym, był wielkim ambasadorem miasta. Można bez liku wymieniać jego koncerty, festiwale, wszystko to, co tworzył, organizował dla muzyki, z byciem Dyrektorem Artystycznym Filharmonii Krakowskiej na czele. Ale działał także na innych polach – zaczynał swoją działalność, komponując muzykę do przedstawień Groteski, to on wraz z Piotrem Skrzyneckim zakładał Piwnicę Pod Baranami – mówił prezydent miasta. - Księga kondolencyjna pokazuje, jak został pokochany przez miasto. Miasto, w którym pozostaje nie tylko jego muzyka, pozostaje Akademia Muzyczna, która w nim znalazła swojego patrona, pozostaje dąb na Plantach, który został wkopany w 80. rocznicę jego urodzin, sala audytoryjna w Centrum Kongresowym nazwana jego imieniem, przede wszystkim zostaje on - w pamięci wszystkich krakowian, mieszkańców miasta, z którym został już związany na zawsze.

Podczas uroczystości pogrzebowych mowę wygłosił również minister kultury Piotr Gliński.

- Jako kompozytor Penderecki naznaczył historię XX i XXI wieku, podobnie jak genialny Fryderyk Chopin naznaczył wiek XIX. Od początki swojej drogi dotykał spraw najistotniejszych - mówił minister kultury.

Ambasador RFN w Polsce Arndt Freiherr Freytag von Loringhoven odczytał list prezydenta Republiki Federalnej Niemiec Franka-Waltera Steinmeiera.

W imieniu środowisk twórczych Krzysztofa Pendereckiego pożegnał Waldemar Dąbrowski, dyrektor Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie:

- Wyzwoloną nutą napisał wolną Polskę, pisał lewą i prawą ręką, bo Bóg dał mu pełne poczucie symetrii. Pisał powagą osoby, bo taką go stworzyła Opatrzność. Pisał otwartym sercem, bo je miał. Był kimś absolutnie niezwykłym.

Kraków pożegnał Krzysztofa Pendereckiego.
Anna Kaczmarz / Polska Press

Wojciech Widłak, rektor Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie, który przemawiał w imieniu środowiska akademickiego Krakowa, podkreślił, że postawa artystyczna autora „Pasji według św. Łukasza” może być wzorem dla przyszłych pokoleń artystów i akademików.

- Testament artystyczny Krzysztofa Pendereckiego niesie przesłanie, że fundamentem kultury i sensem sztuki jest szeroko pojęty dialog – także dialog skrajności i przeciwieństw, dialog nowego ze starym, dialog kultur. Wyrażał to jako autor „Psalmów Dawida”, „Pasji” i „Jutrzni”, „Hymnu do św. Wojciecha” i „Siedmiu Bram Jerozolimy” – dzieł głęboko zakorzenionych w bogatej kulturze europejskiej i śródziemnomorskie – mówił Wojciech Widłak.

W odczytanym podczas uroczystości pogrzebowych liście pożegnalnym żona kompozytora, Elżbieta Penderecka, podziękowała za bycie razem w tym szczególnym dniu.

- Kochany Krzysztofie, tuż przed śmiercią zwierzyłeś mi się, ze chcesz napisać IX Symfonię. Mówiłeś, że masz tę symfonię w głowie, ale nie możesz już komponować, stawiać na papierze nut, siły nie pozwalają. Pewnie komponujesz tę swoją „dziewiątą” tam na górze, w niebiańskim ogrodzie, w przestrzeni anielskich drzew. Żegnając ciebie wiem, że zostaje tu z nami twoja muzyka – pożegnała maestro Pendereckiego żona.

Prochy kompozytora złożone zostały w Panteonie Narodowym w krypcie pod prezbiterium kościoła św. Piotra i Pawła.

Autorem sarkofagu kompozytora jest wybitny rzeźbiarz Krzysztof M. Bednarski. Wykonana z ciemnego granitu szwedzkiego rzeźba ma kształt klepsydry umieszczonej na postumencie z jasnego marmuru kararyjskiego.

Podczas mszy żałobnej zabrzmią utwory m.in. "De Profundis" z "Siedmiu bram Jerozolimy", Passacaglia z "Serenady na smyczki", Lacrimosa i Agnus Dei z "Polskiego Requiem" Pendereckiego, w wykonaniu m.in. Chóru Filharmonii Narodowej oraz Orkiestry Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa Sinfonietta Cracovia.

Według początkowych planów w uroczystości pogrzebowe miał zakończyć koncert cenionej przez Krzysztofa Pendereckiego artystki Anne-Sophie Mutter z towarzyszeniem orkiestry Sinfonia Varsovia. Jednak w obliczu działań wojennych w Ukrainie, decyzją Elżbiety Pendereckiej, program uroczystości został ograniczony, a koncert "Krzysztof Penderecki in memoriam" przeniesiono na jesień 2023 r., kiedy przypada 90. rocznica urodzin kompozytora.

Całą uroczystość mieszkańcy mogli śledzić m.in. na telebimie postawionym na placu św. Marii Magdaleny.

Przyjechałam z Zakliczyna, gdzie obok, w Lusławicach, Krzysztof Penderecki miał swoją posiadłość - powiedziała nam po mszy pani Zofia. - Dzięki niemu to miejsce działa kulturalnie, przychodziłam na organizowane tam koncerty. Dzisiaj chciałam tu być, przyjechać na jego grób - dodała.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Kraków pożegnał Krzysztofa Pendereckiego. "Wyzwoloną nutą napisał wolną Polskę" - Gazeta Krakowska

Wróć na krakow.naszemiasto.pl Nasze Miasto