Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Historia Lipin Świętochłowice: jak dawniej żyło się w Lipinach?

Sonia Cichoń
Lipiny na starych pocztówkach
Lipiny na starych pocztówkach ARC Muzeum Miejskie
Historia Lipin Świętochłowice: O Lipinach długo krążyły krzywdzące plotki, wielu ludzi bało się do nas przyjeżdżać. To właśnie na tym terenie zbudowano pierwszy szpital, a służbę pielęgniarską pełniły zakonnice.

Historia Lipin Świętochłowice:

Obszar dzisiejszych Lipin, na początku istnienia należał do Świętochłowic i Chropaczowa. Czy wiedzieliście, że rozważano, aby nadać temu terenowi nazwę "Silesia"? Koncepcja jednak nie została zaakceptowana, gdyż już od kilkudziesięciu lat funkcjonowała nieoficjalnie nazwa Lipiny. Jak pisze dr Edward Brzozowski, nazwa wywodzi się od znajdującego się tu chropaczowskiego folwarku pomocniczego i jego zawiadowcy, zwanego Lipina. Do 1819 roku ten samotny folwark obejmował jedno zabudowanie. Później, w związku z rozwojem górnictwa węglowego i hutnictwa cynku na tym terenie, rozpoczął się szybki rozwój kolonii Lipiny.

Z czego słynęły od początku swojego istnienia?

Być może będziecie zdziwieni, ale ze zbójnictwa. Spowodowane to było biedą, jaka dotykała mieszkańców w okresie uprzemysłowienia Górnego Śląska. Budownictwo mieszkaniowe nie nadążało wówczas za ludzkimi potrzebami, nie wszyscy znajdowali zatrudnienie. Okazjom do rabunków sprzyjał fakt, że osada rozwijała się wzdłuż drogi z Gliwic do Królewskiej Huty. Od początku II połowy ubiegłego wieku na terenie tym dokonywano napadów na kupców i chłopów podążających na targ. Z książki pt. "Migawki z przeszłości Świętochłowic" dowiadujemy się, że bandy rozbójników miały swoje kryjówki wśród gęstych lasów.

Historia Lipin: Słynna karczma na Placu Słowiańskim

Obecny Plac Słowiański to miejsce sprzyjające wypoczynkowi i rekreacji mieszkańców. Dawniej, znajdowała się tu leśna karczma, w której bardzo często dochodziło do krwawych starć pomiędzy zbójnikami żandarmami. O Lipinach więc długo krążyły niekorzystne plotki i zwyczajnie obawiano się tutaj przyjeżdżać.
Sytuacja zaczęła zmieniać się w miarę rozrostu zakładów przemysłowych i zabudowy miejskiej. Mieszkańcy Lipin zaczęli integrować się, pod koniec XX wieku działały liczne stowarzyszenia. Dowody bohaterstwa złożyli m.in. walcząc w powstaniach śląskich.

Lipiny: pomnik powstańca

Jeśli mowa o powstaniach, to właśnie w centrum Lipin - na placu Słowiańskim stoi pomnik Powstańca Śląskiego. Został ofiarowany dla uczczenia pamięci ponad 100 miejscowych powstańców poległych w walce o wolność. W 1939 roku pomnik zburzono, jednak jak pisze dr Brzozowski, nigdy nie wymazano z pamięci mieszkańców. Sprawa ponownego wystawienia pomnika odżyła w 1969 roku. Miejscowy artysta Jerzy Lorencki zrekonstruował jego model. Pomnik do dziś jest symbolem polskiej tradycji wywalczonej przez pokolenie powstańców. Do dziś gromadzi świętochłowiczan podczas narodowych rocznic.

Rozwój Lipin

To właśnie na terenie Lipin zbudowano w 1864 roku pierwszy szpital. Mieścił się przy obecnej ulicy Emanuela Imieli. Koszt jego budowy pokryły Zakłady Cynkowe "Silesia" i Kasa Chorych. Korzystać z niego mogli jednak tylko poważnie chorzy. Bezpłatne były także usługi dla robotników i pracowników huty "Silesia". Służbę pielęgniarską pełniły natomiast siostry zakonne.
W 1873 roku w Lipinach rozpoczęła działalność poczta. 3 lata później rozpoczęto budowę linii kolejowej łączącej Lipiny z Bytomiem. Osada rozwijała się więc w bardzo szybkim tempie, co zaowocowało wyłączeniem jej w 1879 roku z gminy Chropaczów. Powołano Ochotniczą Straż Pożarną i założono sieć wodociągową.

Zakłady przemysłowe na terenie Lipin

Mieszkańcy zatrudnienie znaleźli w okolicznych zakładach przemysłowych. W 1875 roku powstała tu Kopalnia "Matylda", której zadaniem było zaopatrywanie w węgiel kombinatu hutnictwa cynkowego "Silesia" w Lipinach. W 1967 roku kopalnia połączyła się z Kopalnią "Śląsk".
Jak czytamy w książce Mariana Piegzy, największym zakładem Lipin były Zakłady Cynkowe "Silesia", które przetrwały do schyłku lat 90-tych XX wieku. W pewnym momencie rozwoju, lipiński przemysł ciężki wymagał na pewnych stanowiska osób z wyższym wykształceniem. Wystąpiono wówczas z wnioskiem o utworzenie szkoły elementarnej. Uzyskawszy zgodę z Ministerstwa Kultury i Oświaty budynek usytuowano przy obecnej ulicy Chorzowskiej. Później powstało tam Laboratorium Zakładów Cynkowych Silesia, a uczniami mogły zostać dzieci hutników, rzemieślników oraz kupców. Placówkę zlikwidowano w 1897 roku.
Gminę Lipiny po wielu latach włączono do powiatu świętochłowickiego w 1951 roku. Po drugiej wojnie światowej początkowo wchodziła w skład powiatu katowickiego, ale w wyniku przeprowadzonych zmian administracyjnych stała się dzielnicą miasta Świętochłowice.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na swietochlowice.naszemiasto.pl Nasze Miasto